Μητρικός Θηλασμός

Εισαγωγή

Η καλύτερη αρχή για τη ζωή.

Το μητρικό γάλα είναι μοναδικός θησαυρός που προσφέρεται δωρεάν.

Ένα θεμελιωμένο δικαίωμα για κάθε νεογνό και κάθε μητέρα.

Ο μητρικός θηλασμός (ΜΘ) αποτελεί τη συνέχεια της φυσικής σχέσης που έχει αναπτυχθεί μεταξύ μητέρας και νεογνού από τότε που εκείνο βρισκόταν στην κοιλιά της και θα ενισχύσει ακόμα περισσότερο τον ψυχικό δεσμό ανάμεσα τους στη συνέχεια της κοινής τους ζωής.

Σύμφωνα με τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας, τη Unicef και άλλους έγκυρους επιστημονικούς οργανισμούς ο αποκλειστικός θηλασμός για τους πρώτους 6 μήνες ακολουθούμενος από συνεχιζόμενο μητρικό θηλασμό για τουλάχιστον 2 χρόνια σε συνδυασμό με την προσθήκη θρεπτικών στερεών τροφών αποτελούν το κλειδί για τη μελλοντική υγεία του παιδιού σας.

Πως παράγεται το μητρικό γάλα;

Αμέσως μετα τον τοκετό και την αποβολή του πλακούντα απελευθερώνονται στον οργανισμό της γυναίκας δυο ορμόνες η προλακτίνη και η οξυτοκίνη. Οι ορμόνες αυτές παράγονται στην υπόφυση έναν αδένα που βρίσκεται στον εγκέφαλο. Την εντολή όμως για την έναρξη της παραγωγής του γάλακτος τη δίνει το ίδιο το μωρό με το θηλασμό.

Πιο συγκεκριμένα:

• με το θηλασμό του μωρού στέλνεται μήνυμα στον εγκέφαλο μέσω της νευρικής οδού
• από την υπόφυση απελευθερώνονται δυο ορμόνες η προλακτίνη (ή ορμόνη της μητρότητας) και η οξυτοκίνη (ή ορμόνη της αγάπης)
• οι ορμόνες αυτές μεταφέρονται μέσω του αίματος στο μαστό
• με την προλακτίνη παράγεται το γάλα
• με την οξυτοκίνη προωθείται το γάλα στη θηλή

Όσο πιο γρήγορα μετά τον τοκετό κι όσο πιο συχνά θηλάζει το μωρό τόσο γρηγορότερα έρχεται το πύαρ ή αλλιώς πρωτόγαλα και στη συνέχεια το κανονικό γάλα.

Το πύαρ είναι το πρώτο γάλα που παίρνει το νεογέννητο. Είναι σταγόνες με κίτρινο χρώμα και πυκνή υφή. Η ποσότητα του είναι μικρή αλλά η αξία του πολύ μεγάλη γιατί είναι πλούσιο σε λευκώματα, άλατα και βιταμίνες. Την τρίτη ημέρα περίπου μετα τον τοκετό η ποσότητα αυξάνεται και η σύσταση αλλάζει σε πιο ρευστή υφή και πιο διάφανο χρώμα.

Το γάλα είναι πλούσιο σε λευκώματα, λίπη, βιταμίνες, αντισώματα, υδατάνθρακες και ιχνοστοιχεία. Αυτή η μοναδική περιεκτικότητα του εδραιώνει το μητρικό γάλα ως αναντικατάστατη τροφή για το νεογέννητο.

Ποια είναι τα οφέλη του μητρικού θηλασμού;

Για το μωρό:

Για τη μητέρα:

Συμβουλές για επιτυχή θηλασμό

• Άμεση έναρξη του θηλασμού ακόμη και αμέσως μετά τον τοκετό. Οι θηλές πριν το θηλασμό πρέπει να πλένονται μόνο με λίγο νερό. Αποφεύγετε τελείως τη χρήση σαπουνιού ή οινοπνεύματος στο στήθος για να μη αφυδατωθεί η θηλή. Σαπούνι χρησιμοποιείστε μόνο μια φορά την ημέρα κατά τη διάρκεια του μπάνιου.
• Οσο περισσότερο θηλάζετε τόσο περισσότερο γάλα παράγει ο οργανισμός.
• Χρησιμοποιείτε κατάλληλο σουτιέν κατά την περίοδο του θηλασμού το οποίο συγκρατεί το στήθος χωρίς να το πιέζει ενώ φροντίστε να διατηρείτε τις θηλές στεγνές.
• Εξασφαλίστε σωστή και αναπαυτική θέση θηλασμού. Για να το πετύχετε αυτό κρατάτε το στήθος με το ένα χέρι και με το άλλο τον αυχένα του μωρού. Δεν δίνετε το στήθος στο μωρό αλλά φέρνετε το κεφαλάκι του μωρού προς το στήθος ώστε το μάγουλο του να αγγίξει το μαστό. Όταν θηλή και ανοιχτό στόμα μωρού είναι στη ίδια γραμμή σπρώχνετε ελαφρά το κεφαλάκι του με σκοπό να αρπάξει όχι μόνο τη θηλή αλλά και μεγάλο μέρος θηλαίας άλω (η σκούρα περιοχή γύρω από τη θηλή). Κατά τη διάρκεια του θηλασμού μπορείτε να είστε είτε καθιστή χρησιμοποιώντας μαξιλάρι στα πόδια σας είτε ανασηκώνοντας το ένα σας γόνατο για να στηρίξετε το σώμα του. Είτε μπορείτε να είστε σε πλάγια ξαπλωμένη θέση με το μωρό αντικρυστά στο στήθος γυρισμένο στο πλάι.
• Η απομάκρυνση του μωρού από το στήθος πρέπει να γίνεται βάζοντας το δάχτυλο σας στο στόμα του νεογνού και ποτέ τραβώντας το από το στήθος γιατί αυτό θα τραυματίσει τις θηλές.
• Σε περίπτωση τραυματισμού της θηλής δεν διακόπτετε το θηλασμό. Τραυματισμένες θηλές ή πόνο κατά τη διάρκεια του θηλασμού σημαίνει λάθος τεχνική. Στην περίπτωση αυτή βγάλτε το μωρό από το στήθος και προσπαθήστε να το τοποθετήσετε ξανά έως ότου να πετύχετε τη σωστότερη θέση και στάση.
• Μη βάζετε στις ερεθισμένες θηλές ουσίες που τις ξηραίνουν. Αν δε γίνει καινούριο τραύμα το παλιό θα επουλωθεί μόνο του. Μην ξεπλένετε τις θηλές σας μετά το θηλασμό γιατί το γάλα με τις ουσίες που περιέχει δρα απολυμαντικά ενώ το σάλιο του μωρού περιέχει ένζυμα που επιταχύνουν την επούλωση των πληγών. Αν επιθυμείτε χρησιμοποιήστε μια κρέμα λανολίνης που συχνά προσφέρει ανακούφιση.
• Να θυμάστε πάντα ότι ο ΜΘ είναι απεριόριστος και ελεύθερος. Είναι αναμενόμενο τις πρώτες ημέρες τα γεύματα του μωρού να είναι ακατάστατα και να προβληματίζεστε ή να αναρωτιέστε αν το μωρό είναι χορτάτο ή τι πρέπει να κάνετε όταν σε σύντομο χρονικό διάστημα ξανακλάψει. Η απάντηση είναι μια: βάλτε το στο στήθος σας όσες φορές το ζητάει και αποφύγετε να δώσετε συμπλήρωμα γάλακτος ή άλλα υγρά.
• Στην αρχή ίσως χρειαστεί να θηλάζετε και από τους δυο μαστούς σε κάθε γεύμα ενώ όσο περνούν οι μέρες και η ποσότητα του γάλακτος αυξάνεται θα είναι αρκετό το μωρό να θηλάζει μόνο από τη μια πλευρά κάθε φορά έτσι ώστε να αδειάζει τελείως ο μαστός και το μωρό να παίρνει το γάλα το οποίο είναι πλούσιο σε λίπη και παράγεται στο τέλος του θηλασμού.
• Σε περίπτωση υπερφόρτωσης των μαστών (ιδιαίτερα το 3^ο με 4^ο 24ωρο) κάντε πριν το θηλασμό ένα ελαφρύ μασάζ ώστε να μπορέσει το μωρό να θηλάσει ευκολότερα. Ενώ μετά το θηλασμό αν αισθάνεστε ακόμη το στήθος σας βαρύ επαναλάβετε το μασάζ με σκοπό να αφαιρέσετε το γάλα που έχει παραμείνει στο στήθος.
• Στις εισέχουσες ή επίπεδες θηλές θα πρέπει να ξεκινήσετε την προετοιμασία τους για το ΜΘ ήδη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
• Σε καμία περίπτωση μην απογοητεύεστε. Εκτός από ακραίες περιπτώσεις κάθε γυναίκα μπορεί να θηλάσει.
  

Αντί επιλόγου

Οι περισσότερες μητέρες σταματούν να θηλάζουν επειδή χάνουν το κουράγιο τους. Υπάρχουν δεκάδες μύθοι γύρω από το θηλασμό που ακολουθούν γενιές και γενιές μαμάδων, γιαγιάδων και λοιπών συγγενών και ‘’δήθεν’’ ειδικών στο θέμα που το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να μπερδεύουν και να παραπληροφορούν τις νέες μητέρες.

Στο παρελθόν λόγω κακών συμβουλών και συμβούλων πολλά παιδιά, σημερινοί ενήλικες στερήθηκαν το θηλασμό από τη μητέρα τους (με ότι ευεργετικά αποτελέσματα έχει) και οι επαγγελματίες υγείας της εποχής (μαιευτήρες, μαίες, παιδίατροι) ευθύνονται σε μεγάλο ποσοστό για αυτό.

Είναι αλήθεια στο θηλασμό υπάρχουν και δυσκολίες. Στις δυσκολίες όμως υπάρχουν και λύσεις. Σε κάθε περίπτωση και σε οποιοδήποτε πρόβλημα που πιθανόν θα αντιμετωπίσετε το σημαντικότερο όλων είναι να μην απογοητευτείτε. Το ευκολότερο όλων για μια νέα μητέρα με όλα αυτά που την απασχολούν στη νέα κατάσταση που βιώνει, είναι να τα παρατήσει και να μη θηλάσει.

Αναζητήστε βοήθεια και υποστήριξη από τη μαία σας που είναι σωστά ενημερωμένη και εκπαιδευμένη και σιγά σιγά όλα τα εμπόδια με επιμονή και υπομονή θα ξεπεραστούν!